In onze nieuwsbrief staan de volgende onderwerpen:
Programma komend seizoenOp 27 mei 2017 gingen leden en vrienden van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden op deze buitengewoon warme en zonnige zaterdag op zoek naar de geschiedenis van Vlaardingen. De fietsexcursie leidde langs drie locaties: het Educatief Archeologisch Erf in de Broekpolder, het Archeologisch depot in het centrum van Vlaardingen en Museum Vlaardingen aan de Westhavenkade.
Toen de 21 deelnemers aan de excursie aankwamen bij het zandpad, dat langs het met palissade omsloten terrein loopt, stond Jeroen ter Brugge de groep al op te wachten. Eenmaal binnen werd een primitief ogend bouwwerk zichtbaar. Jeroen begon met vertellen hoe de Broekpolder van een ‘gewone’ Delflandse veenweidepolder met boerderijen en melkvee veranderde in een recreatiegebied met hoge natuurwaarden. In de jaren 1950-1970 werd de polder met enkele meters verhoogd door het storten van Rotterdams havenslib. De gemeente Vlaardingen dacht hiermee een voordelig woningbouwterrein te verkrijgen, maar toen bleek dat de grond flink vervuild was, moest woningbouw vervallen. Inmiddels was het gebied al flink begroeid met ‘nieuwe natuur’ en ook vond er enige bosbouw plaats.
De gemeente Vlaardingen schreef een prijsvraag uit om plannen te maken die het gebied een meerwaarde zouden geven voor recreatie en natuur. Een uniek burgerinitiatief in 2006 leidde tot de oprichting van de Federatie Broekpolder. Bureau Stroming maakte een integraal inrichtingsplan voor de polder. In samenwerking met Archeologisch Adviesbureau RAAP maakte Stroming ook het inrichtingsplan voor het archeologisch erf (2009). Hier zal de rijke archeologie van het gebied, met de Vlaardingen-cultuur (ca. 3000 jaar v. Chr.) als topper, op een laagdrempelige en verantwoorde manier in beeld worden gebracht. Het gebied van ca. 20 hectare wordt ingericht met een centrale waterloop en met daarlangs bouwsels uit verschillende tijdperken, van de Nieuwe Steentijd tot aan de Middeleeuwen. In samenwerking met de archeologische vereniging Helinium en de afdeling archeologie van de universiteit van Leiden is inmiddels een huisje uit de Nieuwe Steentijd gebouwd op basis van een opgegraven huisplattegrond.
Binnen in het huisje, waar het houtvuur voor een passende sfeer (en rook) zorgde, vertelde Jeroen over de bouw ervan en liet hij enkele nagemaakte gereedschappen uit die tijd zien, zoals een hakbijl om bomen te vellen, een pijl met een platte kop om dieren te schieten en een schrapper om de huid van de geschoten dieren schoon te krabben. Dit is ook wat experimentele archeologie inhoudt. Opgegraven voorwerpen vormden de onderbouwing. Naast het huisje lag een replica van een boomstamkano uit de Romeinse tijd. De populier werd op traditionele wijze met een dissel uitgehold. Ten westen van de Vergulde Hand werd in 2005 een eikenhouten boomstamkano uit ca. 800 voor Christus aangetroffen (nu in het Museum Vlaardingen te zien). Ook deze boomstamkano zal worden nagemaakt; een boomstam is inmiddels aangekocht.
Frans van der Tuijn stond de groep al op te wachten voor de bibliotheek aan de Waalstraat, waarboven het Archeologisch Depot zich bevindt. Frans vertelde allereerst over de ontdekking van de Vlaardingen-cultuur. De vondst van een prehistorische bijl nabij de huidige Arij Koplaan in 1958 leidde tot archeologische opgravingen door de Universiteit van Amsterdam (1959-1964). Uit de uitstekend bewaarde vondsten, waaronder graankorrels, bleek dat de mensen zich voor langere tijd gingen vestigen; tot die tijd waren zij vooral jagers en verzamelaars. Deze unieke bewoning kreeg de naam Vlaardingen-cultuur. Aan de hand van voorwerpen in enkele vitrines maakte Frans zijn verhaal tastbaar.
Frans ging vervolgens de groep voor naar het depot, een geconditioneerde ruimte met een groot aantal stellingen vol dozen met opgegraven scherven en voorwerpen. Alleen al de hoeveelheid dozen met opgegraven materiaal bij de Arij Koplaan was indrukwekkend. Frans vertelde over hun project om alle vondsten na te kijken, te herwaarderen, te documenteren en beter te verpakken. Dit project gaat nog jaren duren. Ook kon men een korte blik werpen in de speciaal geconditioneerde metaalruimte. Hier toonde Frans met enige trots een massief koperen pot.
Tijdens een drankje in Museum Vlaardingen vertelde Jan van de Voort wat het Museum Vlaardingen allemaal te bieden heeft. Het vroegere Visserij Museum opende in 2015, na een langdurige en grootscheepse verbouwing, met zijn nieuwe naam en het bredere doel de geschiedenis van Vlaardingen uit te dragen, zoals ook de website van het museum meldt: 5000 jaar leven in de delta. Jan nam daarna de bezoekers mee naar de tweede etage, waar Dirk III het verhaal van ‘zijn’ Slag bij Vlaardingen op een videoscherm vertelde. Deze etage is vooral ingericht met de archeologie van Vlaardingen en omgeving. Men vindt er een aantal met behulp van DNA gereconstrueerde koppen en bijzondere opgegraven voorwerpen, zoals een klepduiker.
Een ander belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Vaardingen betreft de haringvangst. Op de eerste etage wordt daar uitgebreid aandacht aan besteed. Het eerste vaatje haring werd in die tijd met een rijtuig naar Den Haag gebracht en aan de koningin aangeboden. Oude filmbeelden van dit evenement worden getoond. Als er nieuwe haring was aangekomen was het gebruikelijk een haringkroon bij de viswinkel te hangen. In het museum zijn twee van deze kronen aanwezig, een Amsterdamse en een Vlaardingse haringkroon. In 1992 eindigde de Vlaardingse visserij met de verkoop van het laatste vissersschip. De haven is nu vooral gevuld met historische vaartuigen en moderne plezierjachten.
Meer op middendelfland.net.
De Historische Vereniging Oud-Schipluiden heeft een fraai nieuw historisch jaarboek uitgegeven. Het eerste artikel gaat over de oude rijtjeswoningen van Den Hoorn uit de periode 1877-1937. Het zijn huizen die vooral zijn gebouwd voor de gezinnen van de werklieden in de opkomende tuinbouw. Het is opvallend dat de oude rijtjeswoningen nog bijna allemaal bestaan.
Het tweede artikel gaat over Abraham Klapwijk, pachtboer op ‘t Woudt van 1917 tot 1937. Deze boer heeft verschillende kasboeken nagelaten, die een prachtig overzicht geven van een boerenbedrijf tussen de twee wereldoorlogen.
In het derde artikel wordt de 100-jarige parochie van de H.H. Antonius en Cornelius in Den Hoorn beschreven. Het dagboek van bouwpastoor J.C. Vasse was hiervoor een belangrijke bron.
Het vierde artikel gaat over de bakkers van Den Hoorn en Schipluiden. Twee bakkersfamilies, Koop en Holtkamp, kwamen in de eerste helft van de negentiende eeuw uit Duitsland. De bakkers van beide dorpen hadden een groot afzetgebied, dat per vaartuig, bakfiets of hondenkar werd bediend.
Een wandeling door het dorp Schipluiden in 1900 en 2000 en een beschrijving van enkele rumoerige raadsvergaderingen in 1910 sluiten de artikelenreeks af. Het jaarboek bevat verder een kleurrijke beeldkroniek van Midden-Delfland 2016, een archeologische kroniek en de verslagen van de vereniging, het museum en de bibliotheek.
Het Historisch Jaarboek Schipluiden telt 136 bladzijden en 180 afbeeldingen. Voor niet-donateurs is het jaarboek voor € 20,- te koop in Museum Het Tramstation.
Op donderdag 23 maart 2017 worden vier korte lezingen gehouden over Den Hoorn. De bijeenkomst vindt plaats in de Hoornbloem, Kon. Julianaplein te Den Hoorn, aanvang 20.00 uur.
Den Hoorn telt nog altijd een opvallend aantal rijtjeshuizen uit de periode 1875-1940, zoals aan het begin en einde van de Dijkshoornseweg en langs de Woudseweg. Wie waren de stichters van deze woningen? Wat is de relatie met de opkomende tuinbouw? Henk Groenendaal vertelt over zijn onderzoek naar deze woningen.
Bert Gerritse, nauw betrokken bij de Hoornse parochie, spreekt over de 100-jarige r.k. kerk in Den Hoorn. Pastoor Vasse heeft een dagboek bijgehouden waarin hij de werkzaamheden aan de kerk vanaf het begin tot aan de realisatie in 1917 heeft bijgehouden.
Rianne Graveland, historica, heeft onderzoek gedaan naar de bakkers in Den Hoorn en Schipluiden. De eerste bakkers worden reeds in de zeventiende eeuw genoemd. De huidige bakkerijen van Hoek en Holtkamp hebben een voorgeschiedenis, die teruggaat tot de negentiende eeuw.
Ten slotte vertelt Jacques Moerman over de Tanthofkade en de Wennekerkade, twee kaden die als kerkenpad werden gebruikt. Kerkgangers en scholieren uit Abtswoude liepen via deze wegen door de polder naar de r.k. kerk en school in Den Hoorn.
Lees deze uitnodiging en enkele mededelingen in PDF:
