In 1562 werd in Schipluiden een rederijkerskamer opgericht, een lokaal dichtgezelschap. De kamer heette ‘t Rosmareyn’ en voerde als zinspreuk ‘Door sWoords Kracht’. In de eerste decennia van de Tachtigjarige Oorlog stond de rederijkerskamer op non-actief. In 1598 liet de kamer weer van zich horen. Inmiddels was de Katholieke Dorpskerk een Protestantse Kerk geworden. De predikanten keurden het wereldse optreden van de rederijkers af. Een lidmaat van de Gereformeerde Gemeente werd door de predikant aangesproken, omdat zij haar huis, een herberg, wilde openstellen voor de lokale rederijkers. De bijeenkomsten van de rederijkerskamer gingen ondanks de protesten toch gewoon door, met de herberg De Vergulde Valck, die een katholieke uitbater had, als thuisbasis.
Schipluiden heeft verschillende malen dichtwedstrijden voor rederijkersgezelschappen van elders georganiseerd. Ze vonden plaats in en voor de herberg ‘De Vergulde Valck’. Het Hof van Holland sprak de schouten van de dorpen aan om het samenkomen van de rederijkers te verbieden. Otto Frederik van Zevender, die naast heer van de Keenenburg ambachtsheer van Schipluiden was, gaf zijn schout opdracht om niet tegen de rederijkers op te treden. Als de rederijkers niet in het dorp mochten spelen, stelde hij zijn kasteel beschikbaar. Dit gebeurde in 1663, toen zijn weduwe Anna Ermgart van Raesfelt het voorplein van haar kasteel openstelde voor de rederijkers. De predikant van Schipluiden verfoeide de komst van ‘ongheregelde luyden en hun godloose comediantsbedrijff’.
De protestantse heren en vrouwen van Keenenburg waren ambachtsheer of ambachtsvrouw van de gehele gemeenschap, dus ook van de katholieken, die de meerderheid van de bevolking vormden. De adellijke bestuurders gunden elke bevolkingsgroep hun vermaak. Ook al liep het drankgebruik nog weleens uit de hand. De optredens van de rederijkers werden in Schipluiden dus niet afgeschaft. Later traden ook protestantse jongeren toe, waaronder Hubert Korneliszoon Poot (1689-1733), die bij de rederijkers van Schipluiden zijn eerste scholing als dichter kreeg. In 1711 verboden de Staten van Holland de rederijkersactiviteiten op zon- en feestdagen. Vanaf dat jaar horen we niets meer over de rederijkers van Schipluiden.
Auteur Jacques Moerman.