Op dinsdag 22 april 2025 worden door onze vereniging vier korte lezingen gehouden over artikelen uit het Historisch Jaarboek Schipluiden 2025. Locatie: het Notenschip Schoolplein 4 te Schipluiden, aanvang 20.00 uur.

Onderwerpen

Meinardus Ruysch

Meinardus Ruysch, predikant van ’t Woudt (1745-1780). Hoe functioneerde deze dominee in de kleine hervormde gemeente van dit kerkdorp? Daarbuiten liet hij van zich horen in verschillende publicaties. Gedurende zijn leven deed hij een aantal opvallend grote aankopen. Dit was mogelijk door zijn huwelijk met Barbara Hillegonda van der Stel, uit een familie die in de VOC-tijd hoge functies heeft bekleed in overzeese gebieden. Spreker Jacques Moerman.

Charlemagne Machen

Charlemagne Machen (1794-1881), afkomstig uit Frankrijk en later landmeter in Zuid-Holland. Hij trouwde met Cato Tukker, dochter van de bakker en herbergier in het Wapen van Schipluiden en ging verder als Karel door het leven. Hij was eigenaar van een aantal panden in Schipluiden en van twee eendenkooien bij de Witte Woning en Eendenoord. In het boerendorp Schipluiden was hij een flamboyante figuur. Spreker Ed Visser.

Spaanse griep

De Spaanse griep in Schipluiden en omgeving, een ziekte die meer dan een eeuw geleden woedde. In de jaren 1918-1919 was er sprake van twee griepgolven, vergelijkbaar met de afgelopen coronaperiode. Hoe gingen de landelijke en de regionale overheden met deze besmettelijke ziekten om? Met behulp van archiefbronnen en verhalen uit families, die door deze ziekte getroffen werden, worden de aangrijpende gevolgen besproken. Spreker Peter van Beurden.

Jan Heesterman

Jan Heesterman (1890-1947), een Delftse kunstenaar. Zijn werkwijze was kijken en turen naar de omgeving en het landschap in al zijn kenmerken. Niet alleen Delft was zijn inspiratiebron voor de vele schetsen, tekeningen, aquarellen en schilderijen die hij maakte. Hij wandelde vaak naar het aan de stad grenzende landelijke gebied en legde er vele karakteristieke plekjes vast op zijn kenmerkende nauwkeurige wijze. Spreker Rina Visser-Rotgans.

Vier aansprekende onderwerpen door vier sprekers. Het wordt een afwisselende en informatieve avond. Het nieuwe jaarboek kan door de leden tijdens deze bijeenkomst kosteloos meegenomen worden. Voor andere belangstellenden is het te koop voor f 20,- (de kostprijs).

Mededelingen

Contributie

Veel leden hebben in de afgelopen weken hun contributie betaald. Begin maart heeft u hiervoor per post of digitaal een aparte oproep gekregen. Vaak is er een hoger bedrag overgemaakt dan de minimale bijdrage van € 25,- . Dank hiervoor. De extra inkomsten worden gebruikt voor de betaling van het nieuwe jaarboek, dat elk jaar duurder wordt. We vertrouwen erop dat na deze oproep ook de openstaande betalingen overgemaakt. Hiervoor volgen nog een keer de gegevens. Graag de contributie te voldoen op onze bankrekening IBAN-nr: NL30RABO0358261546 t.n.v. Historische Vereniging Oud-Schipluiden, vermelding: Contributie 2025. Bij voorbaat dank!

Historisch Jaarboek Schipluiden 2025

Het nieuwe jaarboek kan tijdens de openingstijden van het museum (zie hieronder) vanaf heden opgehaald worden. Personen die ver weg wonen en een extra bedrag voor de verzending hebben overgemaakt, krijgen het binnen enkele weken toegestuurd.

Tachtig jaar bevrijding en wat daaraan voorafging.

De oorlogsjaren 1940-1945 in Schipluiden, Den Hoorn en ’t Woudt. Dit is de titel van een tentoonstelling die van half januari tot half juli 2025 te zien is in Museum Het Tramstation, Otto van Zevenderstraat 2 te Schipluiden. Openingstijden: woensdag, zaterdag en eerste zondag van de maand van 14.00 uur tot 16.00 uur.

Honderden bezoekers hebben deze interessante tentoonstelling al bezocht. Extra gelegenheden met langere openingstijden (van 11-00-17.00 uur) zijn er in de komende tijd: 26 april: Koningsdag, 5 mei Bevrijdingsdag, 9 juni Dag van het kasteel, 14 juni Midden-Delflanddag. Op vrijdag 11 april is het museum vanwege een Scholenproject open van 9.00-14.00 uur.

Aanbieding van dubbele publicaties

De Historische Vereniging Oud-Schipluiden heeft veel doublures in haar bibliotheek, waaronder ook aparte boeken. Voor leden zijn ze op 26 april en 5 mei, gedurende de openingstijden van het museum (zie hiervoor), te koop voor het symbolische bedrag van 1 euro. Voor anderen rekenen we op die dagen 5 euro per boek. We hopen door deze afdracht weer wat meer ruimte te creëren in onze bibliotheek.

Dit arrangement van fluisterboot Andante en de Historische Vereniging Oud Schipluiden begint in Museum Het Tramstation Schipluiden. In de Keenenburgkamer horen we over de historie van de Keenenburg en bekijken we het vondstmateriaal afkomstig uit de opgravingen.

We bezoeken de kasteeltuin met uitleg over de situering van het kasteel, bijzonderheden over de bouwhistorie en over de rol van de adellijke kasteelbewoners. Zij droegen bijvoorbeeld bij aan de financiering van de Trekvaartroute, het belangrijkste vervoermiddel in die tijd. Om die reden ook wel de intercity van de 17e eeuw genoemd. We wandelen naar de Dorpskerk wiens historie nauw verbonden is met de Keenenburg. Met fluisterboot Andante varen we na de lunch het stuk tussen Schipluiden en Vlaardingen. Tijdens het varen komen de wetenswaardigheden over de trekvaart, het belang ervan, de bijzondere historische overblijfselen van de trekvaart uit die tijd, zoals de rollepalen, de bruggetjes en pontjes, en het sociale aspect van het reizen met de trekvaart aan de orde. Aan het eind van de tocht rond uiterlijk 16.30 uur heb je een duidelijk beeld van de historische waarde van de opgraving kasteel Keenenburg én de rol van de trekvaart in Midden-Delfland.

Kosten

€25,00 mét lunch, €18,50 pp. zonder lunch; verzoek om vooraf via pin te betalen: www.srvv.nl.

Start – en eindpunt

Museum Het Tramstation Schipluiden (met gratis parkeerplaats achter AH) verzamelen om 10.15 uur, start om 10.30 uur, gezamenlijke lunch in de Dorpshoeve om 12.30 uur. Na de lunch lopen we naar de steiger van het Middelpunt in Schipluiden en schepen in op Fluisterboot de Andante. Verwachte eindtijd ca. 16.00 uur.

Op donderdag 27 februari houdt Peter van der Krogt in de Hoornbloem, Kon. Julianaplein 2 te Den Hoorn, voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden een lezing over ‘De kartering van Nederland, van Ptolomaeus tot de Topografische Dienst’. Aanvang 20.00 uur.

De oudste kaart waar Nederland op staat dateert al uit de Oudheid. Deze kaart toont slechts enkele rivieren en steden. Pas in de loop van de 16de eeuw komen er meer nauwkeurige kaarten van het Nederlandse grondgebied; eerst in de tweede helft van de 19de eeuw is het hele koninkrijk nauwkeurig gekarteerd in de zgn. Stafkaarten en Bonneblaadjes.

In deze lezing wordt ingegaan op deze bijna 2000 jaar kartering van Nederland. Diverse kaarten worden besproken en getoond. Hoe werden de kaartgegevens verzameld? Voor welk doel werden de kaarten gebruikt? Wat mogen we wel en wat mogen we niet uit oude kaarten aflezen?

De lezing wordt vanzelfsprekend rijk geïllustreerd, waarbij zoveel mogelijk voorbeelden uit de omgeving worden gebruikt.

Dr. Peter van der Krogt (1956) was tot zijn pensionering in 2022 Jansonius conservator en hoofd van het onderzoeksprogramma Explokart voor de geschiedenis van de cartografie bij het Allard Pierson, de collecties van de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde in 1989 op een proefschrift over de geschiedenis van de productie van aard- en hemelglobes in de Nederlanden. Na zijn dissertatie is zijn belangrijkste onderzoeksthema van globes in atlassen veranderd. Hij is de auteur van de serie Atlantes Neerlandici, een nieuwe bibliografie van in Nederland verschenen atlassen. In zijn vrije tijd houdt hij zich bezig met genealogie en de geschiedenis van zijn woonplaats Delft. Peter van der Krogt is een boeiende verteller.

Met vriendelijke groet namens het bestuur, Jacques Moerman, secr., 12 febr. 2025.

Op woensdag 20 november houdt Jan van der Mast uit Delft in de Hoornbloem, Koningin Julianaplein nr. 2 te Den Hoorn, voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden een lezing over Jacques & Agneta van Marken, de eerste sociaal ondernemers van Nederland. Aanvang 20.00 uur.

Jan van der Mast (1961) is een gepassioneerd verteller/ voordrachtskunstenaar/ schrijver, die met veel research verdieping in zijn onderwerpen aanbrengt. Hij werd genomineerd voor de Nederlands/Vlaamse Toneelschrijfprijs voor zijn tekst ‘Dood van een sardien’ en genomineerd voor de Debutantenprijs voor zijn roman ‘Films, vaders & neuzen’.

In 2019 werd hij uitgeroepen tot Delftenaar van het jaar vanwege zijn uitzonderlijke verdiensten voor de stad en haar inwoners. Jan schreef vier boeken over Jacques en Agneta van Marken, het echtpaar dat eind 19e eeuw Delft wakker heeft gekust. Zij richtten de Gistfabriek, Calvé en Lijmfabriek op. Daarnaast leidde Agneta parfumfabriek Maison Neuve. Samen hebben ze 107 sociale voorzieningen voor het personeel opgezet. Ze waren de eersten met pensioenen (1878), dividend van de arbeid (1891) etc. In 1884 realiseerden ze hun ‘lievelingsdenkbeeld’: het Agnetapark, een fabrieksdorp in het groen met 78 arbeiderswoningen. Ze gingen er tussen hun arbeiders wonen. Nu is het een rijksmonument.

Bijzonder en pikant was dat Jacques een dubbelleven leidde. Hij had een gezin met kinderen in Rotterdam. Agneta treedt heroïsch op wanneer zij erachter komt. Jan van der Mast is een van de oprichters van Museum Van Marken. In 2023 speelde hij de hoofdrol in het toneelstuk Gist & Geluk dat in het Agnetapark werd opgevoerd. Voor 2024 en 2025 heeft hij een Delftse scheurkalender gemaakt.

Speciaal voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden vertelt de spreker – op verzoek van zijn voormalige schoolmeester Jacques Moerman – ook over spoeling en het paviljoen dat in Sion terecht was gekomen.

Het belooft een zeer bijzondere avond te worden.

Lees de uitnodiging en enkele nieuwsberichten in PDF, waaronder:

• Vervoerstentoonstelling in Museum Het Tramstation
• Boekenverkoop
• Oorlogstentoonstelling, wie doen er mee?
• Hulpkrachten voor museumdiensten