Op dinsdag 27 februari houdt Aad van Zeijl in het Notenschip, Schoolplein 4 te Schipluiden voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden een lezing over scheepmakers, schippers en schuiten. Het is een boeiend verhaal over zijn onderzoek naar de geschiedenis van de Westlandse schuit 1648 – 1967. Aanvang 20.00 uur.
Tekening van J.B. Jongkind van een scheepswerfje in Schipluiden.
Vijf jaar lang heeft de spreker onderzoek gedaan naar de oorsprong van de Westlandse schuiten. Hij put daarbij uit eigen herinneringen, gesprekken met oud-scheepmakers (waaronder zijn vader) en schriftelijke bronnen. Van Zeijl komt tot verrassende inzichten over de oorsprong van de Westlandse schuit en over de ontwikkeling van de diverse Westlandse scheepstypen die daaruit zijn voortgekomen.
Binnen het Hoogheemraadschap van Delfland ontwikkelt zich een uniek scheepstype, dat wordt gebruikt als trekschuit en beurt- of vrachtschuit. De overgang van houten schuiten naar ijzeren schuiten binnen Delfland is een geweldige innovatie geweest. Ook de opkomst van veilingen gekoppeld aan de spoorwegen, de ontwikkeling van motorschuiten en ten slotte de teloorgang van de Westlandse schuit krijgt aandacht. De spreker illustreert zijn lezing met veel foto’s en herinneringen.
Voorafgaand aan de lezing vindt een korte ledenvergadering plaats. Wij hopen op een goede opkomst voor de lezing en ledenvergadering
Op dinsdag 24 oktober vertellen twee sprekers over de Vlietlanden tussen Schipluiden en Maasland. De lezingavond vindt plaats in Het Notenschip, Schoolplein 4 te Schipluiden, aanvang 20.00 uur. Gezien de inhoud wordt het boeiende avond. Jacques Moerman spreekt voor de pauze over de Vlieten, de sluizen in Maassluis en de Vlietlanden. Het gebied staat bekend vanwege de natuuraspecten. Minder bekend is, dat het ontstaan en het onderhoud van de Vlietlanden altijd door mensenhanden is bepaald. In de veertiende eeuw zijn de vlieten gegraven; het oostelijke deel (zie de luchtfoto) is nooit meer bedijkt. Hier hebben tot 1574 mensen gewoond, waaronder Groten Ariaen en Claas Jammer. Wie waren deze bewoners en waarom zijn hun woonplaatsen in de Spaanse tijd verlaten? Welke strijd voerden de boeren in de negentiende eeuw met het Hoogheemraadschap van Delfland om het vlietland optimaal als hooiland te kunnen gebruiken?
Luchtfoto van de Vlietlanden (in het midden) vóór 1989.
Na de pauze vertelt Kees Perquin, boswachter natuurbeheer van Natuurmonumenten over de unieke natuurwaarden van het gebied en de belangrijkste maatregelen die het beheer uitvoert om deze natuurwaarden te behouden. Ook komt aan bod welke kansen en bedreigingen er zijn én hoe wij hiermee omgaan. De sprekers illustreren hun verhaal met beeldmateriaal.
Fragment van een kaart van Jan Potter van de Vlietlanden uit 1568 met de ligging van twee boerderijen.
Mededelingen
De zuivelproductie in Midden-Delfland, toen en nu Deze nieuwe tentoonstelling in Museum Het Tramstation gaat over het melken, de boter- en kaasbereiding, het vervoer en de verkoop van deze producten. De zuivelproductie wordt heel breed belicht, van koe tot eindproduct. Originele attributen, waaronder een kaaspers, karn-, kaas- en botertonnen, mooi beeldmateriaal en teksten begeleiden deze afwisselende expositie. Bezoekers zijn welkom op woensdag-, zaterdag- en de eerste zondag van de maand van 14.00-16.00 uur. Museum Het Tramstation, Otto van Zevenderstraat 2 te Schipluiden.
Vervoerstentoonstelling In april 2024 wordt een tentoonstelling over het vervoer gepland. Dit onderwerp, dat aansluit bij het trekschuit- en railvervoer (zie onze Vervoerskamer), willen we eveneens heel breed presenteren. Wist u dat bij de ontginning van het poldergebied in de twaalfde en dertiende eeuw vooral berries zijn gebruikt, een transportmiddel dat in Alkmaar op de beroemde kaasmarkt is te zien. De kruiwagen was wel bekend, maar niet goed bruikbaar voor de afvoer van grond op een natte bodem. Welke schuitjes gebruikten de boeren in de zeventiende en achttiende eeuw? Wanneer zien we de eerste fiets op de weg verschijnen? Wie waren de eerste autobezitters? In welk jaar ging de eerste streekbus rijden. Er zijn talloze vragen die we met een groepje geïnteresseerden willen oplossen voor een tentoonstelling over het vervoer. Wie wil er met ons meedenken? Graag berichtje naar: j.w.moerman@wxs.nl of 0153809389.
Restauratie van een stenen heul In het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw hebben we de Reconstructiecommissie van Midden-Delfland voorgesteld om een van de schaars overgebleven stenen heulen (gemetselde boogbruggetjes) te restaureren. De bruggetjes waren tot het einde van de negentiende eeuw noodzakelijk voor het vervoer van zuivelproducten, hooi en mest in de polder. Destijds is er voor de restauratie van de stenen heul in de Dorppolder zelfs een bedrag voor gereserveerd, maar helaas is het geld toen voor een ander doel ingezet. Inmiddels is de toestand van de vermelde heul (zie foto) zo slecht geworden, dat een restauratie niet langer uitgesteld kan worden. Deze mening wordt ook gedeeld door de Provinciale Erfgoedtafel Trekvaarten, die het verzoek voor een financiële bijdrage van de Historische Vereniging Oud-Schipluiden heeft gehonoreerd met een toezegging van een heel mooi startbedrag. We wachten nu op het antwoord van enkele andere sponsoren. Het herstel van de heul staat in het verlengde van de recente realisatie van een windas. Beide objecten speelden een belangrijke rol bij het vervoer over water door de polder.
Op dinsdag 23 mei vertellen vier auteurs van artikelen in het nieuwe Historisch Jaarboek Schipluiden 2023 over de resultaten van hun onderzoek. De lezingavond vindt plaats in Het Notenschip, Schoolplein 4 te Schipluiden, aanvang 20.00 uur. Gezien de inhoud wordt het een aansprekende en afwisselende bijeenkomst.
Jacques Moerman spreekt voor de pauze over het ontstaan van Abtsregt, een ambacht dat ter weerszijden van de Schie heeft gelegen, en dat zich uitstrekte tot de Gaag in Schipluiden. Dit rechtsgebied is in de periode 1049-1061 door graaf Floris I geschonken aan de abdij van Egmond. Abtsregt heeft twee versterkte huizen (‘fortjes’) gehad. Daarna besteedt dezelfde spreker aandacht aan de vroegste geschiedenis van het klooster Sion, net over de grens van Den Hoorn. Nieuwe ontdekkingen hebben duidelijk gemaakt, dat het bezit van handschriften voor dit middeleeuwse convent erg belangrijk was.
De tuin van Leendert Eijgenraam aan de Look in Den Hoorn in 1905. Ets van Antoon Derkzen van Angeren.
Vervolgens vertellen Arie en Jan Eijgenraam het verhaal van hun familiegeschiedenis, die nauw verbonden was met Den Hoorn en omgeving. Tenminste tien generaties Eijgenraam zijn tuinder in dit gebied geweest.
Na de pauze spreekt Henk Groenendaal over drie generaties Ammerlaan Boterhandel. De boterhandel vond eerst plaats vanuit het pand aan de Tramkade in Schipluiden, tegenover de voormalige r.k. kerk, nu buitenplaats Hodenpijl genoemd. In 1917 verhuisde het bedrijf naar de Vlouw in Delft. Hier specialiseerde het zich in de verpakking en export van roomboter naar overzeese gebieden, eerst naar Oost-Indië en later ook naar Suriname. Ten slotte vertelt Rina Visser over het werk van Reggi Scherpbier. Deze Delftse kunstenaar had een aparte, vooral kleurrijke stijl. Hij heeft veel situaties in Delft en omgeving vastgelegd.
De vier sprekers illustreren hun verhaal met fraai beeldmateriaal, dat grotendeels ook terug te vinden is in het nieuwe jaarboek.
Historisch Jaarboek Schipluiden 2023
Voor liefhebbers is het jaarboek op de a.s. lezingavond nog te koop (voor 20 euro). De meeste leden en vrienden hebben inmiddels het jaarboek opgehaald of ontvangen. Hiervoor kan men nog terecht tijdens de aangekondigde lezing of in Museum Het Tramstation gedurende de openingstijden: woensdag- en zaterdag van 14.00-16.00 uur.
Tentoonstelling
In Museum Het Tramstation, Otto van Zevenderstraat 2 te Schipluiden, is nog tot eind juli een uitgebreide expositie te zien over de Keenenburg. Er is extra aandacht voor de wateraspecten van dit kasteel en een flink aantal bijzondere en nooit eerder vertoonde vondsten.
Gereconstrueerde windas en informatiezuil bij de Zonnehoeve in Vlaardingen. Foto auteur.
Windas terug in Midden-Delfland
Op zaterdag 13 mei wordt de gereconstrueerde windas/overtoom bij boerderij de Zonnehoeve aan de Vlaardingse Vaart in gebruik genomen. De Historische Vereniging Oud-Schipluiden en de Stichting Midden-Delfland is Mensenwerk hebben zich – ook door fondsenwerving – sterk gemaakt voor de terugkeer van dit waterstaatkundig element. Ooit stonden er in een ruim gebied rond Delft minstens 56 windassen op de polderkaden. Met dit hulpmiddel konden de boeren hun schuitjes overhalen naar het hoger gelegen boezemwater.
Programma Dag van het Kasteel op maandag 29 mei (Tweede Pinksterdag)
Locatie kasteelterrein Keenenburg van 11.00 – 16.00 uur. De Stichting Beleving Kasteel Keenenburg, waarin ook de HVOS participeert, is met kasteel Keenenburg deelnemer aan deze landelijke dag. De historie en de archeologie van kasteel Keenenburg staan centraal in het kader van de komende herinrichting van de kasteeltuin. Er zijn rondleidingen over het kasteelterrein en in Museum Het Tramstation met vondstmateriaal en VR-brillen met Keenenburgtour, verder is er informatie over de plannen voor de herinrichting van de kasteeltuin en de bouw Hof van Keenenburg als onderdeel van de Centrumontwikkeling. En natuurlijk is er muziek, een historische proeverij, kinderactiviteit(en) etc. Van harte welkom! Voor meer info https://dagvanhetkasteel.nl/bezoek-kastelen/listing/kasteel-keenenburg/ en https://puuurmiddendelfland.nl/agenda_item/dag-van-het-kasteel-ontdek-kasteel-keenenburg/
