Geen categorie

Lezing: Jacques & Agneta van Marken, de eerste sociaal ondernemers van Nederland

Op woensdag 20 november houdt Jan van der Mast uit Delft in de Hoornbloem, Koningin Julianaplein nr. 2 te Den Hoorn, voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden een lezing over Jacques & Agneta van Marken, de eerste sociaal ondernemers van Nederland. Aanvang 20.00 uur.

Jan van der Mast (1961) is een gepassioneerd verteller/ voordrachtskunstenaar/ schrijver, die met veel research verdieping in zijn onderwerpen aanbrengt. Hij werd genomineerd voor de Nederlands/Vlaamse Toneelschrijfprijs voor zijn tekst ‘Dood van een sardien’ en genomineerd voor de Debutantenprijs voor zijn roman ‘Films, vaders & neuzen’.

In 2019 werd hij uitgeroepen tot Delftenaar van het jaar vanwege zijn uitzonderlijke verdiensten voor de stad en haar inwoners. Jan schreef vier boeken over Jacques en Agneta van Marken, het echtpaar dat eind 19e eeuw Delft wakker heeft gekust. Zij richtten de Gistfabriek, Calvé en Lijmfabriek op. Daarnaast leidde Agneta parfumfabriek Maison Neuve. Samen hebben ze 107 sociale voorzieningen voor het personeel opgezet. Ze waren de eersten met pensioenen (1878), dividend van de arbeid (1891) etc. In 1884 realiseerden ze hun ‘lievelingsdenkbeeld’: het Agnetapark, een fabrieksdorp in het groen met 78 arbeiderswoningen. Ze gingen er tussen hun arbeiders wonen. Nu is het een rijksmonument.

Bijzonder en pikant was dat Jacques een dubbelleven leidde. Hij had een gezin met kinderen in Rotterdam. Agneta treedt heroïsch op wanneer zij erachter komt. Jan van der Mast is een van de oprichters van Museum Van Marken. In 2023 speelde hij de hoofdrol in het toneelstuk Gist & Geluk dat in het Agnetapark werd opgevoerd. Voor 2024 en 2025 heeft hij een Delftse scheurkalender gemaakt.

Speciaal voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden vertelt de spreker – op verzoek van zijn voormalige schoolmeester Jacques Moerman – ook over spoeling en het paviljoen dat in Sion terecht was gekomen.

Het belooft een zeer bijzondere avond te worden.

Lees de uitnodiging en enkele nieuwsberichten in PDF, waaronder:

Vervoerstentoonstelling in Museum Het Tramstation
Boekenverkoop
Oorlogstentoonstelling, wie doen er mee?
Hulpkrachten voor museumdiensten

Lezing ‘Kerken’ op 3 oktober 2024

Op donderdag 3 oktober 2024 houdt Jacques Moerman (historicus) voor de Historische Vereniging Oud-Schipluiden in de Dorpskerk van Schipluiden (Dorpsstraat 2) een lezing over kerken en kapellen in en om Midden-Delfland, aanvang 20.00 uur.

Dorpskerk van Schipluiden in 1729 door G. van Giessen.

Onze regio kent een hele interessante kerkgeschiedenis. Vlaardingen kreeg al rond 700 een houten kerk. De oerparochie Maasland omvatte vanaf de dertiende eeuw ook de kerken van De Lier en Schipluiden. De kerk van Maasland ontving in 1377 al een orgel. De parochie ’t Woudt is in 1277 vanuit Delft gesticht. De parochianen en later de lidmaten mochten hier zelf hun voorganger kiezen. Dominee Fenacolius, die afkomstig was uit ’t Woudt, stichtte de Grote Kerk in Maassluis.

Naast kerken bezat Midden-Delfland ook een aantal kapellen, zelfs bij enkele kastelen (Uterlier en Hodenpijl). In de Middeleeuwen stonden er kapellen in Zouteveen, op de Maasdijk tussen Maassluis en Vlaardingen en in Den Hoorn. De laatste, een Mariakapel, viel onder de parochie van Delft en is in 1572 gesloopt. Na de Reformatie telde Midden-Delfland verschillende schuilkerken, waaronder op Hodenpijl en aan de Zweth in Groeneveld. Ook over deze kerken zijn bijzondere verhalen te vertellen. De lezing wordt gehouden in de historische ambiance van de Dorpskerk van Schipluiden. U bent van harte welkom!

Mededelingen

Expositie Museum Het Tramstation

De vereniging ontvangt veel positieve reacties van bezoekers van de tentoonstelling over het vervoer in ons museum. In de afgelopen maanden waren dat vooral recreanten, die in de omgeving logeerden. Hoewel deze personen veelal niet uit de streek zelf afkomstig zijn, levert de inhoud van deze afwisselende tentoonstelling toch altijd leuke gesprekken op. Voor bewoners uit Midden-Delfland is de keuze van thema’s helemaal herkenbaar, omdat het vooral om voorbeelden gaat uit de eigen woonomgeving. De expositie is nog enkele maanden te zien op woensdag, zaterdag en de eerste zondag van de maand van 14.00-16.00 uur.

Vooraankondiging novemberlezing

Op woensdag 20 november houdt Jan van der Mast voor ons in de Hoornbloem te Den Hoorn een lezing over de Gist- en Spiritusfabriek in Delft. Hij bespreekt het leven van Jacques van Marken en zijn echtgenote Agneta en hun sociale woningbouwproject Agnetapark. Hij staat o.a. stil bij de locatie van hun fabrieken, namelijk in de gemeente Hof van Delft, de plaats waaronder tot 1921 ook Den Hoorn en ’t Woudt vielen. Jan vertelt o.a. over het restproduct spoeling van de Gistfabriek (een onderdeel in onze expo over het vervoer) en het tentoonstellingspaviljoen van de fabriek, dat later een tuindersschuur werd in Sion.

Canals5d: Tijdreis naar het verleden

Op 14 september (Monumentendag) werd de 5D-presentatie van het dorp Schipluiden rond 1700, met onder andere kasteel Keenenburg, voor het eerst getoond. Dit gebeurde in de Dorpskerk van Schipluiden. Theo Pronk van de Stichting Verborgen Stad legde uit wat zo’n presentatie inhoudt. Jacques Moerman gaf enige achtergrondinformatie over wat er allemaal te zien is.
De koppeling van ruimte (lengte, breedte en hoogte of 3D), de dimensie tijd (4D) en informatie (als vijfde dimensie) wordt 5D-reconstructie genoemd. Dit is de nieuwste, technisch meest geavanceerde en toegankelijke manier om geschiedenis te ontdekken. Inmiddels zijn van veel andere plaatsen, liggend aan de Provinciale Erfgoedlijn in Trekvaarten dergelijke visualisaties gemaakt.
Hoe bereik je de 5D-presentatie van Schipluiden?
Kijk zelf rond op een locatie of gewoon thuis: Surf op internet naar canals5D.nl en klik op een bolletje. Of download de app Canals5D op je mobiele telefoon (Iphone iOS of Android).

De presentatie van Schipluiden is nog niet geheel af, maar liefhebbers kunnen wel het eerste resultaat bekijken.